|
|
|
 |
|
ATEŞLEME SİSTEMİ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ATEŞLEME SİSTEMİ
Ate
şleme Sisteminin Amacı
Yüksek bir voltaj meydana getirmek ve silindirdeki yak
ıt hava karışımını bu voltajın oluşturduğu kıvılcım ile tutuşturmaktır.Ancak, kıvılcımın belirli bir zamanda ve ilgili ateşleme sırası dahilinde meydana getirilmesi gerekir.Ateşleme sistemi bu uygunluğu sağlayacak şekilde çalışır.şleme Sisteminin Çalışması
Ate
Ateşleme sisteminde birinci devrenin görevi, ateşleme bobininin yüksek voltajlı akımı meydana getirmesi için gerekli olan ortamı hazırlar.İkinci devrenin görevi ise, ateşleme bobininde meydana gelen yüksek voltajlı akımın, buji tırnakları arasında kıvılcıma dönüştürerek yanma odasındaki karışımın yanmasını sağlar.
Aküden gelen dü
şük voltajlı akım,kontak anahtarından geçip,bobin birinci devre sargılarını dolaşarak,platin kontakları üzerinden devresini tamamlar.
Ak
ımın;bobin birinci devre sargılarından geçmesi süresince bobin içinde elektro manyetik alan oluşur.Bobin içinde birinci devre sargılarının meydana getirdiği manyetik alan sıfıra ulaşırken bobin ikinci devre sargılarında yüksek voltaj oluşur.
Yüksek voltaj,bobin kulesinden ç
ıkarak bobin kablosu üzerinden distribütör kapağının orta kulesine ulaşır.Bu esnada tevzi makarası orta kuleyi ateşleme sırası gelen buji kulesiyle irtibatlandırır.
Orta kuleden buji kulesine geçen yüksek voltaj buji kablosu üzerinden geçer ve buji t
ırnakları üzerinden atlayarak kıvılcım meydana getirip devresini tamamlar.
Meydana gelen k
ıvılcım yanma odasına sıkıştırılan karışımın ateşlenmesini sağlar.
Ate
şleme ( İndüksiyon ) Bobini
a) Görevi
Akünün 12 V’luk gerilimini 15000 ile 20000 V’a yükseltir.
b) Yap
ısı
Ate
şleme bobinleri,çalışma gerilimleri 12 V olan veya denge direnci ile kullanılması gerekli,çalışma gerilimi 6-9 V olan bobin olmak üzere iki çeşittir.
c) Bobin Ar
ızaları
Ate
şleme sisteminin en az arıza yapan parçalarından biri. De bobindir.Bobin arızaları fiziki arızalar ve elektrik arızaları olmak üzere iki çeşittir.
Fiziki Ar
ızalar ve Kontrolü
Bu ar
ızalar genellikle bakalit kapak üzerinde dikkatsizlik sonucu oluşur.Bunlar,birinci devre akım giriş ve çıkış uçlarında;yüksek voltaj kulesinde oluşan çizikler,çatlaklar ve deformasyondur.Böyle bir bobin kullanılmaz,yenisiyle değiştirmek gerekir.
Elektrik Ar
ızaları ve Kontrolü
Elektrik ar
ızalar,sargılarda kopukluk,kısa devre ve şasi olmasıdır.Her üç durumda da bobin çalışamaz.Bobin kontrolleri ohm metre ve özel bobin kontrol cihazlarında yapılması gerekir.
Kondansatör ( Meksefe )
a) Görevi
Kondansatörün ate
şleme sisteminde üç tane görevi vardır.Bunlar:
1-Birinci devre ak
ımının ani olarak kesilmesini sağlar.Bunun sonucu olarak ateşleme bobininin verimi yükseltir.
2-Platin kontaklar
3-Buji t
ının kısa zamanda meme yapmasını önler.ırnakları arasında meydana gelen kıvılcımın süresini uzatır.
b) Yap
ısı
Kondansatör,aralar
ında yalıtkan levha bulunan şerit halindeki kalay tabakaların,rule halinde metal bir kutunun içine sızdırmaz olarak yerleştirilmesiyle meydana gelir.
Kalay
şeritlerin yarısı kutu içinde şasilenir.Diğer yarısı ise kutuya yalıtılmış ve kondansatör kablosuna bağlanmıştır.
Kalay
şeritlerin yüzey büyüklükleri kondansatörün kapasitesini meydana getirir.
c) Kondansatörün Kontrolü
ında seri direnç,yalıtkanlık ve kapasite yönünden ölçülerek kontrol edilir.Ancak bu cihaz olmadan da bir ohm metre ile fikir edinmek için şasi ve seri direnç kontrolleri yapılabilir.
Ohm metre ile
şasi kontrolü
Şasi kontrolünde,ohm metrenin bir ucu kondansatörün gövdesine,diğer ucuda kondansatör kablo ucuna temas ettirilir.
Bu durumda ohm metre sonsuz
Ohm metre ile seri direnç kontrolü
Seri direnç kontrolünde,ohm metrenin bir ucu kondansatörün gövdesine,di
ğer ucu da kondansatörün tespit edildiği yere temas ettirilir.
Bu durumda ohmetrede s
ıfır direnç okunmalıdır.
Platin Tak
ımı
Görevi
Platin tak
ımı,bobin birinci devre akımını distribütör kamlarına bağlı olarak açar ve kapatır.
Yap
ısı
Platin tak
ımı,iki parçadan meydana gelir ve distribütör tablasına bağlanır.Bunlardan sabit olanı tabla üzerinden şasi alır.Hareketli olanı ise yalıtılmıştır.Üzerinde bir tane fiber ve bir tane yay bulunur.Fiber distribütörün kamına temas ederek platin kontaklarının açılmasını,yay açılan kontakların kapanmasını sağlar.
Platin Ayar
ı
Platin fiberinin,kam kö
şesine bindiği andaki platin kontaklarının arasındaki aralığın ayarlanmasına platin ayarı denir.
Platin ayar
ının amacı,kam (dwell) açısını ayarlanmasıdır.Kam açısının ölçülmesi cihaz gerektirdiği için,pratik olarak platin ayarı yapılır.
Ayar yap
ıldıktan sonra cihaz var ise,kam açısı ölçülür ve gerekirse kam açısına göre yeniden atar yapılır.Çünkü esas olan kam açısıdır.
Ayar yap
ılırken,platin aralığı ve kam açısı değerleri katalogdan bulunur.Platin aralığı için katalogda iki ayrı değer var ise büyük olanı yeni platinler için,küçük olanı kullanılmış platin içindir.
Platin fiberi kam kö
şesine basana kadar motor krank kasnağından çevrilir.Platin tespit vidası gevşetilir.Kontaklar arasına uygun kalınlıktaki yaprak sentil sokularak tespit vidası sıkılır.
Sentil kontaklar aras
ından çıkartılıp tekrarken sokulduğunda,her iki kontağa hafifçe temas ediyorsa ayarın iyi olduğuna karar verilir.Ayar işleminden sonra,kam köşesine çok az gres sürülerek fiberin kuru sürtünmesi önlenir.
Distribütör
Distribütör,ate
Bujiler
Görevi
Bujilerin görevi, yanma odas
Görevi
şleme sisteminin birinci ve ikinci devre parçalarından bazılarını ve avans mekanizmasını üzerinde taşıdığı için görevleri üç madde de tolanır.
1- Distribütör kam
ı,platin takımının çalışmasını sağlar.
2- Distribütör kapa
ğı,kömürü ve tevzi makarası ile ateşleme bobininden gelen yüksek voltajı,ateşleme zamanı gelen silindirin bujisine gönderir.
3- Avans düzeni ile motorun her devrinde gerekli olan ate
şleme avansını verir.
Distribütörün Ana Parçalar
ı
4- Distribütör kapa
ğı
5- Tevzi makaras
ı
6- Platin tablas
ı
7- Distribütör kam
ı
8- Mekanik avans tertibat
ı
9- Distribütör mili
10- Vakum avans tertibat
ı
11- Distribütör gövdesi
12- Kondansatör
ında elektrik kıvılcımı meydana getirmektir.
b)Aran
ılan Özellikler
Bujiler, en çok zorlanan motor parçalar
ından birisidir.Yanma odasında meydana gelen sıcaklık, basınç, yanma sonu artıkları, korozyon ile yüksek voltajın yıpratıcı etkinliği bujilerin kısa zamanda ömrünü doldurmasına sebep olur.Bu şartlarda çalışan bir bujinin, ateşleme verimini düşürmemesi için sahip olması gereken özellikler şunlardır:
1- Korozyona kar
şı dayanıklı olmalıdır.
2- Yüksek voltajl
ı akımın gövde üzerinden kısa devre yapmasına musaade etmemelidir.
3- Yüksek voltajl
ı akımın yıpratma etkisine dayanıklı olmalıdır.
4- Elektrotlar
ı üzerinde artık madde toplanmamalıdır.
5- Gaz kaça
ğına karşı sızdırmaz olmalıdır.
Buji Kablolar
ı
Görevi
ı akımın bujilere ulaşmasını sağlar.
Yap
ım Özellikleri
Buji kablolar
ı tel ve ipek kablo olmak üzere iki çeşittir.
Tel kablo :
İpek Kablo :
İletken olarak tel yerine,grafit emdirilmiş iplik kullanılan kablodur.Piyasada ipek kablo olarak tanınır.10 bin ohm kadar direnci vardır.Bu direnç araç radyosunun parazit yapmasını önlerAteşleme sistemi üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi yoktur.İletken olarak içinde tel kullanılan ve dışında yeteri kalınlıkta izole kısmı bulunan kablodur.
Distribütördeki yüksek voltajl
Kondansatör,özel kondansatör test cihazlar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
müzikler |
|
|
|
|
|
|
